W dniach 31 marca do 11 kwietnia odbędzie się XXVIII edycja akcji Żółty Tydzień. Jej celem jest uświadomienie zagrożeń zdrowotnych związanych z wirusowymi zapaleniami wątroby oraz edukacja na temat sposobów zapobiegania tym chorobom. W tym roku organizatorzy zwracają uwagę na możliwe konsekwencje zakażenia wirusem zapalenia wątroby typu B, który może być przyczyną nawet 80% przypadków raka wątrobowokomórkowego na świecie, co zgodnie z WHO czyni go drugim po tytoniu czynnikiem rakotwórczym.
Zagrożenia związane z WZW
Wirusowe zapalenia wątroby typu A i typu B to poważne i powszechne choroby zakaźne, które dotykają milionów ludzi na całym świecie. Ocenia się, że na świecie żyje około 2 mld osób z trwającym obecnie lub przebytym WZW B, około 350 mln stanowią przewlekli nosiciele wirusa, natomiast około 500 tys. do 1 mln osób rocznie umiera z powodu chorób związanych z zakażeniem wirusem HBV – informuje prof. Janusz Ślusarczyk z Katedry i Zakładu Zdrowia Publicznego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Wirus HBV wywołujący wirusowe zapalenie wątroby typu B może być przyczyną nawet 80% przypadków raka wątrobowokomórkowego i zgodnie z danymi WHO jest on drugim po tytoniu czynnikiem rakotwórczym. HBV potrafi wbudowywać swój materiał genetyczny do DNA ludzkiego, zwiększając częstość występowania mutacji oraz sprzyjając rozwojowi raka. Co więcej produkuje też białka sprzyjające tzw. transformacji nowotworowej zdrowych komórek w komórki nowotworowe. Tak więc nawet u chorych bez marskości wątroby, a zakażonych HBV może rozwinąć się rak pierwotny wątroby – wyjaśnia doc. Jerzy Jaroszewicz z Kliniki Chorób Zakaźnych i Hepatologii w Białymstoku.
Rak wątrobowokomórkowy jest piątym co do częstości występowania nowotworem złośliwym na świecie, a jako przyczyna zgonu, spośród nowotworów zajmuje czwarte miejsce.
Wirus zapalenia wątroby typu B jest do 100 razy bardziej zakaźny niż wirus HIV, a do zakażenia wystarczy już bardzo niewielka ilość krwi. Wirus HBV przenosi się poprzez naruszenie ciągłości tkanek wraz z zakażoną krwią oraz poprzez kontakty seksualne. Dlatego niebezpieczne mogą być wizyty w salonach tatuażu, kosmetycznych, fryzjerskich, gabinetach stomatologicznych, medycyny estetycznej, a nawet w placówkach medycznych, gdzie przyczyną zakażenia może być niesterylny, zakażony HBV sprzęt.
Osoby dorosłe zakażone wirusem zapalenia wątroby typu B mogą nie być świadome swojej choroby, ponieważ szacuje się, że około 50% przypadków przebiega bezobjawowo. Prawda jest taka, że większość przypadków zakażeń wykrywamy przypadkowo. Czy to przy okazji badań kontrolnych, czy też pobytu w szpitalu z innych przyczyn. Tak więc zdecydowana większość pacjentów o swoim zakażeniu nie wie – zwraca uwagę doc. Jaroszewicz i przypomina, że niestety nie ma obecnie terapii umożliwiającej skuteczne i całkowite pozbycie się wirusa WZW typu B z organizmu osoby zakażonej: Niestety przy obecnym stanie wiedzy nie jest możliwe kompletne usunięcie wirusa z organizmu, ponieważ pozostaje on w małych ilościach w zakażonych komórkach wątrobowych, nawet jeżeli jest niewykrywalny we krwi.
Z tego powodu rekomendowaną metodą profilaktyki WZW typu B są szczepienia. Szczepienie przeciw WZW B ma kluczowe znaczenie w prewencji pierwotnego raka wątroby. Jest to pierwsza szczepionka opracowana przez naukowców, która ma działanie przeciwnowotworowe i jedna z dwóch istniejących na świecie, poza szczepieniem przeciwko wirusowi ludzkiego brodawczaka, który wywołuje raka szyjki macicy. – podsumowuje doc. Jaroszewicz. Szczepionka przeciw WZW typu B ma doskonały profil bezpieczeństwa oraz skuteczności. Od roku 1982, gdy została wprowadzona, na całym świecie zostało już podanych ponad miliard dawek.
Kto powinien się zaszczepić przeciwko WZW typu B?
„Szczepienie przeciw WZW B należy zalecić wszystkim osobom dorosłym, które dotychczas były nieszczepione” – mówi profesor Ślusarczyk. W Polsce obowiązkowe szczepienia przeciwko WZW typu B wśród niemowląt zostały wprowadzone w 1994 roku, zatem wszystkie osoby urodzone wcześniej oraz te, które do tej pory nie zaszczepiły się, powinny w trosce o własne zdrowie rozważyć taką możliwość. Szczepienie jest szczególnie zalecane osobom, które ze względu na tryb życia lub wykonywane zajęcia są narażone na zakażenia związane z uszkodzeniem ciągłości tkanek lub osobom, które mają kontakty seksualne z nieznanymi partnerami. Zaleca się je również przewlekle chorym o wysokim ryzyku zakażenia, z chorobami przebiegającymi z niedoborem odporności, w tym leczonym immunosupresyjnie, chorym z cukrzycą oraz pacjentom dializowanym.
Nie zapominajmy o WZW typu A
Podczas akcji Żółty Tydzień mówimy także o profilaktyce wirusowego zapalenia wątroby typu A, zwanego potocznie przez pacjentów „żółtaczką pokarmową” lub „chorobą brudnych rąk”. Do zakażenia może dojść poprzez bezpośredni kontakt z osobą chorą lub spożycie zakażonej wirusem HAV żywności lub wody (również w postaci kostki lodu, np. w drinku). Najskuteczniejszą formą profilaktyki WZW typu A są szczepienia ochronne.
Po pierwsze: zapobiegaj!
Punkty szczepień biorące udział w akcji Żółty Tydzień, oferują szczepionki skojarzone zabezpieczające jednocześnie przed zachorowaniem na WZW typu B i typu A, jak również szczepionki monowalentne zabezpieczające przed jedną z tych chorób. Standardowy schemat szczepienia składa się z trzech dawek – pierwszą podaje się w dowolnym terminie, drugą po upływie miesiąca, natomiast trzecią po upływie pół roku od przyjęcia pierwszej dawki. Tylko w przypadku szczepienia przeciwko WZW typu A przyjmuje się dwie dawki, optymalnie w odstępie 6-12 miesięcy.
Więcej informacji na temat profilak